سۆال: ردّ مظالم یعنی چه؟ لطفاً توضیح دهید؟

جواب: كلمه مظالم جمع كلمه مظلمه است، این کلمه از ماده ظلم گرفته شده و از نظر اصطلاح فقهی به اموال و بدهی هایی گفته می شود که انسان از روی ظلم و بی عدالتی از بندگان خدا گرفته و نپرداخته است.و مظلمه عبارت از نوع خاصی از مدیون و مشغول الذمه بودن است و خصوصیت و ویژگی آن به این صورت است كه: یا انسان مبلغ مشخصی به فرد معینی مدیون است اما نمی‌داند كجاست و به او دسترسی ندارد، و یا اینكه می‌داند كه مبلغ معینی مدیون است اما به صورت مشخص، فرد مدیون برایش معلوم نیست كه چه كسی است؟ در هر دو صورت فرق نمی‌كند كه علت مدیونی، غصب و سرقت باشد،  یا اینكه سبب آن امری مشروع باشد مثلاً از شخصی قرض كند و بعد قرض دهنده را پیدا نكند و امكان دسترسی به او نباشد، و یا می‌داند از كسی قرض كرده اما نمی‌داند كی بوده است؟ این معنی كلمه مظلمه كه جمع آن مظالم است. اما حكم آن این است كه: مقدار دین مذكور را باید به اشخاص فقیر صدقه بدهد، كه اصطلاحاً به این پرداخت صدقه و رد مال به فقیر بابت دین مزبور ،ردّ مظالم گفته می‌شود. آنچه تا كنون گفته شد حالت یقینی رد مظالم است اما گاهی چون شخص در برهه‌ای از زندگانی خیلی مقید به رعایت حقوقی دیگران در اموالشان نبوده است و چه بسا اموال آنان را تلف كرده است سپس متنبّه می‌شود و احساس مدیونی می‌كند، و از طرفی شخصاً نمی‌داند به چه كسی و چه مبلغی بدهكار است؟ به منظور اینكه اگر واقعاً به كسی بدهكار است ذمه اش بری شود مبلغی را احتیاطاً به عنوان ردّ مظالم به فقرا صدقه می‌دهد. (ر.ک: جامع المسائل آیت الله فاضل، ج 2، س 1200)

سایت حقوقی هادی کاویانمهر مظالم ,مدیون ,است؟ ,صدقه ,حقوقی ,اینكه ,معینی مدیون ,كلمه مظلمه منبع